RTV Connect: We begonnen dezen week met het verhaal van Jeroen Zwaal. Hij heeft in het verleden verschillende keren een psychose gehad, en maakt zich nu sterk hoe hulpverleners het beste om kunnen gaan met mensen met een psychose. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart werkt RTV Connect samen met het Arnhem Platform Chronisch zieken en Gehandicapten en Bijzonder in Arnhem. Iedere week lichten we een onderwerp uit het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking uit, en bekijken we op vrijdag met een Arnhemse politicus hoe dat onderwerp in Arnhem verbeterd zou kunnen worden. Deze week hebben we het over psychische problemen. En aan de telefoon heb ik Hazar Chaouni van nieuwkomer Bij1. Goedemiddag!
Hazar: Hoi, goedemiddag.
RTV Connect: Hoe is het in Arnhem in het algemeen gesteld met de mogelijkheden voor mensen met een beperking?
Hazar: Ik denk dat er noch heel veel beter moet. Ik denk dat er om toegankelijkheid nog heel veel moet worden gevraagd om voorzieningen in plaats van dat het een vanzelfsprekendheid is. En dat er daarbij ook gekeken wordt naar de regels in plaats van de menselijke maat te hanteren. Dat zijn in ieder geval ook de geluiden die ik heb gehoord bij de bijeenkomsten van het Team Inclusie die een aantal weken terug zijn geweest, vier weken op rij, waarin de mensen aangaven: ik heb het idee dat ik niet word gezien, maar dat er naar de regels wordt gekeken, waardoor dus maatwerk heel erg ontbreekt. En daar ligt juist de behoeften aan maatwerk. Ik denk dat daar nog heel veel in te behalen is.
RTV Connect: En als je het hebt over toegankelijkheid, bedoel je dan de fysieke toegankelijkheid, of ook de toegankelijkheid van zorg bijvoorbeeld?
Hazar: Beide. De fysieke toegankelijkheid. We hebben hier het Marktplein waar mensen met een rolstoel niet zomaar naartoe kunnen. Maar ook de toegankelijkheid in zorg, de ondersteuning die men heeft. Bijvoorbeeld, als je aanklopt bij de WMO, dat je vaak hoort: maar kan je buurvrouw daar niet in helpen, of je vriendin, of je partner? Terwijl mensen met een beperking juist ook graag hun partner hun partner laten zijn, en niet hun schoonmaker of hulpverlener. Dus.
RTV Connect: Nou is het onderwerp van deze week zorg voor mensen met psychische kwetsbaarheid. Kun je iets zeggen over hoe Arnhem het op dat vlak doet?
Hazar: Ik denk dat daar ook veel te halen is. De hulp is niet laagdrempelig genoeg. Dus mensen weten vaak niet eens waar aan te kloppen, of met ingewikkelde formulieren en lange wachttijden. En veel zorginstanties zijn helaas gefocust op winst en niet op de persoon, dus als je te complex bent kan je niet worden geholpen want dan zou je te veel kosten. En ik denk dat de gemeente daar veel meer in zou kunnen doen, bijvoorbeeld door niet met instanties samen te werken die gefocust zijn op winst, en de hulp gewoon laagdrempelig naar de wijk te brengen.
RTV Connect: Oké. Op straat stelden we de volgende vraag. Stel je voor: je hebt leuk werk en een fijn gezin, maar ook een aantal traumatische dingen meegemaakt in het verleden. Daardoor kan je uit balans raken wanneer er te veel druk op je komt te liggen. En als die druk te hoop wordt kan het gebeuren dat je de grip op jezelf verliest, en dat heeft eerder geleid topt een gedwongen opname. Wat zou je willen als je opnieuw de grip dreigt te verliezen? Antwoord:
- ik kan dan niet meer zelf beoordelen wat goed voor me is, in die situatie wil ik dat professionals het overnemen en over mij besluiten;
- als ik zelf de grip verlies moet aan mijn familie gevraagd worden wat zij denken dat het beste voor me is. Of:
- ik wil zelf betrokken blijven bij de beslissingen die over mijn leven gaan. Dat kan het beste door vóórdat het misgaat te kijken wat mij helpt als ik de grip op mijzelf verlies.
Wat zou jouw antwoord zijn op deze vraag?
Hazar: Ja, antwoord (c). Ik heb zelf ook een psychische aandoening, en ik vind het heel belangrijk om zelf daarin de regie te hebben. Dat is natuurlijk ook een van de grondbeginselen van het VN-verdrag handicap: waardigheid, persoonlijke autonomie, onafhankelijkheid. En zolang je nog echt in contact staat met de realiteit, heb jij ook gewoon te zeggen wat er met jou moet gebeuren en kan gebeuren, en vooral: wat jij nodig hebt. Want ik heb zelf bijvoorbeeld, juist doordat ik eerder dingen heb meegemaakt, meer de tools nu om aan te geven: he, dit is wat ik nodig heb, en dat hoeft zeker niet voor mij besloten te worden. En dat geldt voor alle mensen met een psychische aandoening. Dus als het dreigt mis te gaan, moet die persoon daarin worden meegenomen, en daarin juist de regie krijgen.
RTV Connect: En hoe zou dat dan van tevoren geregeld kunnen worden? Want op zo’n moment zelf is het misschien lastig om daar nog over te communiceren?
Hazar: Ja, kijk als je bijvoorbeeld in een psychose zit, dan moet er gekeken worden naar je familie of je partners, en natuurlijk de hulpverleners, wat het beste voor je is. Als je echt niet meer in staat bent daar zelf een bijdrage in te leveren. Maar als het nog niet zover is, dan kan je zelf door middel van een hanteringsplan – dat heb ik elke keer moeten opstellen – waarin staat: he, dit is wat ik nodig heb als het niet goed gaat. En daarin beschrijf je ook, juist wat er nodig is wanneer je dat zelf niet meer kan aangeven. Dus dat daarnaar wordt gekeken in plaats van de hulpverleners en de familie onderling gaan bepalen en bespreken wat nou het beste voor je is, dat ze naar zo’n hanteringsplan kijken bijvoorbeeld: oké, zij heeft aangegeven dat zij op een moment van crisis dit nodig heeft.
RTV Connect: Oké. Nou komen natuurlijk de gemeenteraadsverkiezingen eraan. Voor jullie de eerste keer dat jullie mee gaan doen, in Arnhem in ieder geval. Stel je voor dat je na maart in de gemeenteraad terechtkomen, wat gaan we daar dan van merken in Arnhem?
Hazar: Nou, allereerst gaan we het gevoel van urgentie naar de raad brengen, dat wij vinden dat het soms niet perse heel urgent wordt gevonden wat er bij gehandicapte mensen speelt, bijvoorbeeld die toegankelijke speeltuinen. Bij onderhoud wordt een toestel vervangen. Wij van BIJ1 denken: waarom niet nu? Dat is niet iets om vooruit te schuiven. Dus die urgentie, daar willen we mee beginnen naar de raad te brengen. Dat die toegankelijkheid niet meer wordt gevraagd, maar dat wij bieden en vragen: wat hebben jullie nodig? Uit eigen beweging. En als gehandicapte mensen komen meepraten, dat het niet bij die ene keer blijft, maar dat ze ook worden meegenomen in het proces en bij de uitvoering, dat er kennis en expertise kan worden ingezet. Dus ja, dat is waar we mee willen beginnen. En ook ons er hard voor maken dat Arnhem koploper wordt in het VN-verdrag handicap, zoals beloofd, een van de koploper-gemeentes. Zomaar een rijtje. Ik heb ook Jeroen gehoord, dat hij bijvoorbeeld meer aandacht wil voor rouw, en dat sluit mooi aan bij wat wij willen, laagdrempelige hulp in de wijk, dat je daar informatie kan krijgen over voorzieningen hoe je de gemeente bereikt. Dat zou hier heel goed bij aansluiten. Hoe ga je om met rouw, waar kan ik daarvoor aankloppen? Dat zijn dingen waar we ons mee bezighouden.
RTV Connect: Dat lijkt me een heel mooi streven richting de gemeenteraadsverkiezingen, en misschien ook daarna. Succes in ieder geval met de voorbereidingen voor die verkiezingen, en bedankt voor nu.
Transcriptie : Tuijnman Professional Services http://velotype.nl/