Tim Kroesbergen: Welkom bij Inclusiecast Arnhem, de podcast van het Apcg, het Arnhems platform chronisch zieken en gehandicapten, waarin we het gaan hebben over toegankelijkheid en inclusie. Met deze podcast willen we jullie kennis verbreden over waar mensen met een beperking in Arnhem zoal mee te maken hebben. Dit is ook waar het Apcg zich voor inzet. Maandelijks zal er een aflevering online komen die je op de bekende podcast plekken kunt terug vinden.
In deze aflevering zitten Lito Anker, rolstoelracer en paralympiër en Silvia Bos van Uniek Sporten Arnhem en omstreken.
Om met jou te beginnen, Lito, kun je jezelf iets uitgebreider voorstellen?
Lito Anker: Yes. Mijn naam is dus Lito, ik heb veertien jaar lang rolstoeltennis gedaan. Ik ben nu 26 jaar, ik ben begonnen op mijn elfde of twaalfde. Vorig jaar ben ik naar de Paralympische Spelen in Tokyo geweest, vijfde geworden, en toen ben ik overgestapt naar rolstoelracen, dat doe ik nu een jaar, vijf dagen in de week op Papendal.
Tim Kroesbergen: Oké. Rolstoelracen, kun je dat even toelichten, hoe dat in zijn werk gaat?
Lito Anker: Ja, hoe je dat eigenlijk voor je kan zien, je hebt een driewieler, de stoel is helemaal op maat gemaakt. Van zo licht mogelijk materiaal om te zorgen dat je zo snel mogelijk kan rijden. Het is op de atletiekbaan, dat is een 400 meterbaan, waar de lopers ook op trainen en dan doe ik de 100, 400, 800 en 1500 meter.
Tim Kroesbergen: Dat lijkt me een hele prestatie, dat doe ik je niet na.
Lito Anker: Ja, oefening baart kunst hè.
Tim Kroesbergen: Ja, dat is het wel. Want hoe lang doe je nu aan rolstoelracen?
Lito Anker: Ik ben in augustus vorig jaar naar de spelen geweest, als tennisser. Toen ben ik in oktober begonnen met rolstoelracen. Dus nu ongeveer 10 maanden.
Tim Kroesbergen: En in die tijd merk je echt progressie?
Lito Anker: Ja absoluut, dat is echt enorm snel gegaan, ik ben anderhalve maand geleden Nederlands kampioen geworden op de 1500 meter. De reden dat ik van toptennis naar atletiek ging is dat ik de allersnelste rolstoeltennisser ter wereld was en dus ik wou graag kijken of ik die potentie ook had als rolstoelracer en zoals ik al zei ik ben net anderhalve maand geleden Nederlands kampioen geworden. Dus tot nu toe betaalt het uit, dus dat is ook heel erg leuk en het doel is om uiteindelijk paralympisch goud te halen.
Tim Kroesbergen: Supermooi. Gefeliciteerd ook. Dan gaan we even naar Silvia. Wat doe jij zoal bij Uniek Sporten?
Silvia Bos: Ik ben coördinator aangepast sporten bij Uniek Sporten regio Arnhem. We hebben bij Uniek Sporten een breed scala aan werkzaamheden die we doen. Zo helpen we mensen met een beperking met het zoeken naar een sportplek of sportvraag die ze hebben. We ondersteunen verenigingen bij het opzetten van een aangepast aanbod. We organiseren deskundigheidsbevorderingen voor de verenigingen. We organiseren zelf ook sportdagen voor het speciaal onderwijs. Er zit er in oktober weer een aan te komen voor het speciaal onderwijs in Arnhem.
Eigenlijk houden we ons simpel gezegd met alles bezig wat met aangepast sporten te maken heeft. Dus geen week is bij ons hetzelfde.
Tim Kroesbergen: Dat is wel heel divers en ook wel een hele leuke job om te doen. Want we hebben nu een tijd corona gehad en nu vlakt dat weer wat af. Mensen gaan misschien weer meer sporten. Wat zie jij dat dat sporten doet met mensen?
Silvia Bos: De laatste twee jaar zagen wij de sportvraag heel erg afnemen omdat er niet gesport kon worden. Nu je ziet dat er weer meer mogelijk is zien wij de sportvraag ook weer meer oplopen. En je merkt dat sporten voor mensen met een beperking, natuurlijk ook voor mensen zonder beperking, dat is veel meer dan sporten en bewegen. Er zit ook een heel groot sociaal aspect aan, van huis weg zijn, andere mensen leren kennen, onder de mensen zijn. Dus ik denk dat het wat dat betreft ook heel belangrijk is dat dat allemaal weer kan en dat veel meer mensen ook weer op zoek zijn naar een plek en bezig gaan.
Tim Kroesbergen: Ik denk dat Lito daar vast op kan aanvullen, wat dat met een mens doet, sporten.
Lito Anker: Ja, absoluut. Ik begon zelf op mijn negende met voetballen omdat ik altijd met vriendjes bezig was om te voetballen. Maar dan met beenbeugels, dat zijn een soort beugels die om mijn benen zaten, ter versteviging.
En toen was ik al op zoek van hé, ik kan niet in een valide team mee. Want het verschil was gewoon te groot tussen mij en iemand die gewoon normaal kon rennen. Maar altijd actief geweest in de sport, dat heeft er bij mij voor gezorgd dat ik vanaf mijn negende in mijn hele ontwikkeling als mens op sociaal vlak, op het vlak van culturele kennis, met druk omgaan, zelfstandigheid, al die aspecten komen voor in het sporten. Dus je leert eigenlijk, wat ik persoonlijk heb gezien maar ook gezien bij andere sporters op mij heen, je leert zo enorm veel levensaspecten door sport te beoefenen en dat is zowel op recreatief als op topniveau. En dat maakt sport ook tot één van de mooiste dingen ter ontwikkeling van de mens die er is.6.45
Je hebt gelijk de praktijk. Als je muziek luistert dan kun je daar inspiratie uit opdoen, maar als je sport dan moet je gelijk die mindset, die inspiratie moet je gelijk in de praktijk brengen, dat is wat sporten zo interessant maakt.
Tim Kroesbergen: Ja, dat kan ik me goed voorstellen.
En je bent ook ambassadeur van Uniek Sporten. Dat is ook wel te horen, zo vol vuur als je nu praat. Wat doe je zoal nog meer als ambassadeur van Uniek Sporten dan alleen in de media zijn?
Lito Anker: In het algemeen zet ik me in om mensen met een beperking aan het sporten te krijgen. Ik geef daar motivational speeches voor, maar ik heb ook een groepje mensen die ik begeleid met mobiliteitstraining, conditietraining, daar zitten allemaal mensen in een rolstoel, van jong tot oud. En daarnaast heb ik ook contact met Uniek Sporten over projecten die eraan komen en wat ik daarin zou kunnen betekenen, dus ik heb mezelf opengesteld en vrijwillig gesteld om bijvoorbeeld ook een keer een lezing te geven of met het meehelpen met een sportles of iets in die richting. Dat is iets waar ik me in die sporten helemaal bij aansluit, met die visie en die mindset gewoon zoveel mogelijk mensen in beweging zien te krijgen.
Tim Kroesbergen: Ja. En als ik dan weer even ga naar Silvia, die heel veel verschillende dingen doet, en ook meedenkt met het inclusiever toegankelijk maken van sportplekken in de gemeente. Kun je daar een voorbeeld van geven?
Silvia Bos: Ja, wij kijken in kleine mate naar daadwerkelijke toegankelijkheid van de sportplekken an sich, er zijn andere partijen die daar meer expertise in hebben. Maar wij kijken voornamelijk naar sportplekken, sportvelden, soms in kleine mate in speeltuinen, wat voor soorten sporten sluiten aan, wat voor speeltoestellen zijn vaak populair voor kinderen met een beperking, waar moet vooral aan gedacht worden.
Zo zijn wij bijvoorbeeld aangehaakt geweest bij het verder ontwikkelen van de buitenruimte bij Valkenhuizen of bij het park in Schuytgraaf worden wij een aantal keer gepolst van goh, hoe kijken jullie hier naar, waar kunnen we over nadenken. Daar kijken we dan naar en zo proberen wij dan onze expertise er een beetje bij aan te laten sluiten.
Tim Kroesbergen: Ja. En dat zijn dan ook van die outdoorplekken waar gesport kan worden.
Silvia Bos: Ja, klopt. Dat gaat echt om sporten in de buitenruimte. Dat is sowieso een speerpunt die de laatste paar jaar steeds weer terugkomt en wat ook steeds populairder wordt. Sowieso zag je dat in coronatijd veel, maar eigenlijk was het daarvoor ook al een speerpunt binnen de gemeente: om de buitenruimtes zo te ontwikkelen dat mensen ook gewoon kunnen sporten in de buitenruimte.
Je ziet natuurlijk de laatste jaren dat bijvoorbeeld bootcamp heel populair is geworden onder mensen. Lekker buiten met zijn allen aan het sporten gaan en die mogelijkheden moeten er natuurlijk ook zijn voor mensen met een beperking. En daar worden wij dus bij betrokken: hoe kunnen we dat dan toegankelijk maken of zo neerzetten en hoe trekken we dan ook de mensen aan?
Tim Kroesbergen: Ja en ook naast het sporten is het samen kunnen komen van mensen met en zonder beperking natuurlijk ook het toppunt van inclusie.
Silvia Bos: Absoluut. Waar het kan streven wij er ook altijd naar dat mensen met een beperking gewoon in een reguliere groep kunnen meedraaien, kunnen meetrainen. Soms werkt dat niet en voldoet het niet aan de behoefte van de sporter maar je merkt wel bij sportverenigingen dat men dan heel erg de verbinding tussen de teams zoekt en bijvoorbeeld de G-teams wel heel erg bij de vereniging betrekken, dat ze ook echt onderdeel zijn van de vereniging.Dat het niet meer echt alleen wordt gezien als echt een apart groepje, maar je bent echt gewoon onderdeel van een vereniging of van een club.
Tim Kroesbergen: Ja. Want wat ik me nou afvraag, stel je voor: ik ben op zoek naar een sport en ik klop aan bij Uniek Sporten (en dan mag Lito deze vraag beantwoorden), wat gaat er dan gebeuren ?
Lito Anker: Nou, er is een app waarbij je de mogelijkheid hebt om te zoeken op de sport die jou interessant lijkt. Dan krijg je in die stad, laten we het even op Arnhem houden, te zien waar je de sport kan beoefenen, welke vereniging die sport aanbiedt.
En dat is een van de mooie dingen van die app, dat je nu dus zelf veel meer mogelijkheden hebt zonder dat je helemaal moet gaan bellen met iedereen of andere mensen moet gaan vragen waar je kan gaan sporten.
Je kan nu in de app zien: ok, we gaan basketballen, dan typ je in de app: basketbal Arnhem en dan krijg je te zien waar je dat kan beoefenen.
Tim Kroesbergen: Ja.
Lito Anker: Terwijl voorheen, toen ik zelf op zoek ging naar een sport, toen ging alles van mond-tot-mond. Ik moest vragen aan anderen of ze mensen kenden die die sport deden en ook nog eens in de juiste stad.
Dus dat was een veel langere weg om de juiste locatie te vinden, de juiste plek om een sport te vinden. En dat is nu wel gesimplificeerd.
Silvia Bos: Inderdaad de functie die Lito benoemt via onze app, daar heb je de sportzoeker, die heb je ook op onze website www.unieksporten.nl, die werkt eigenlijk exact hetzelfde. Daar kom je dan ook automatisch als je op een bepaalde stad hebt gezocht. Dan zie je ook de contactgegevens van de coördinator van die gemeente. Dus mocht je er toch niet uitkomen of je twijfelt over de sport die bij je past, dan kun je altijd contact opnemen met de coördinator, in Arnhem ben ik dat dan. Dan kunnen we samen eens in gesprek gaan van goh, welke plek zou goed bij jou passen en hoe doen we dat.
Tim Kroesbergen: En als iemand op zoek is naar sporten, of dat nou een teamsport is of een individuele sport, bij Uniek Sporten kun je voor alles terecht.
Silvia Bos: Zeker. Teamsport, individuele sport. En wat mensen ook vaak denken is dat wij alleen maar op sport gericht zijn, dat zit natuurlijk ook in de naam, maar we zijn ook echt gericht op bewegen. Dus ook laagdrempelige beweegactiviteiten, ze staan niet altijd allemaal op de website, maar ze zijn bij ons zeker wel bekend.
Tim Kroesbergen: Kun je een voorbeeld geven van zo’n beweegactiviteit?
Silvia Bos: Nou, als mensen meer op zoek zijn naar een wandelgroep of een fietsgroepje, die zetten wij niet vaak op onze website, dat wisselt veel te vaak wanneer die groepen starten bijvoorbeeld. Maar wij hebben wel ons netwerk binnen alle gemeenten. Dat we dat wel zoveel mogelijk ook in kaart brengen.
Tim Kroesbergen: Dan zou ik nu even met jullie naar de toekomst willen gaan. De toekomst van inclusieve sport in Arnhem. Hoe zien jullie die?
Lito Anker: Inclusieve sport in Arnhem, wat ik heel erg belangrijk vind is dat straks iedereen met een beperking de mogelijkheid heeft om de sport te beoefenen die hij of zij wil gaan beoefenen op een plek dichtbij in de buurt. Dus dat je een heel ruim aanbod hebt, ook meerdere plekken zelfs waar je de sport kan beoefenen, dus in Arnhem-Noord en in Arnhem-Zuid en dan misschien wel drie of vier verenigingen waar iedereen zich comfortabel voelt om daar naartoe te gaan. En de drempels wegnemen om gewoon te gaan sporten. Dus het zo toegankelijk mogelijk maken dus ook de informatie zo toegankelijk mogelijk aan te bieden.
Maar ook wanneer ze dan bijvoorbeeld die sport voor het eerst gaan proberen dat ze in een fijne situatie terechtkomen. Waar ze gewoon op een leuke manier kennis kunnen maken met de sport en niet het gevoel krijgen van oh, ik ben hier de enige met een handicap, ik moet met valide mensen mee gaan doen, ik pas hier niet of ik hoor hier niet. Dus dat is voor mij een van de toekomstige doelen.
Tim Kroesbergen: Duidelijk. Silvia, wat kun jij nog over de toekomst zeggen?
Silvia Bos: Eigenlijk kan ik niks anders zeggen dan dat ik me volledig aansluit bij wat Lito zegt. Dat is ook het doel van Uniek Sporten eigenlijk. Dus ik hoop ook echt dat we daar een hele mooie stap in kunnen zetten de komende jaren.
Tim Kroesbergen: Dat is heel mooi en wanneer mensen meer willen weten dan kunnen ze natuurlijk naar unieksporten.nl surfen of naar Uniek Sporten in de app stores.
Is er nog iets wat jullie verder nog als afsluiter willen meegeven?
Lito Anker: ik heb natuurlijk vanuit mijn topsportcarrière een heleboel dingen geleerd. Wat ik in het begin merkte bij mezelf en ook bij andere mensen met een beperking, jonge mensen, maar ook zeker wel oudere mensen, is dat we heel vaak bezig kunnen zijn met wat andere mensen wel niet van ons denken, met hoe we presteren en of het wel goed genoeg is of dat we er wel in thuishoren of doen we het wel goed.
Al die externe factoren zijn eigenlijk helemaal niet belangrijk. Aan het einde van de dag is het belangrijk dat jij naar jezelf kijkt, dat je jezelf de vraag stelt: wie ben ik, hoe wil ik mezelf herinneren, hoe wil ik straks naar bed gaan met welke mindset. En als je dan meer naar binnen kijkt, dat je meer de dingen gaat doen die jij leuk vindt zonder je iets aan te trekken wat andere mensen er niet allemaal van denken. Want het is namelijk prima.
Ik krijg soms mensen die naar me toekomen en zeggen oh, wat heb jij rare beentjes. Vroeger zou ik daar boos om kunnen worden, terwijl nu ben ik op een punt van: dit is een perspectief dat iemand heeft vanwege onwetendheid. Dus dan is het voor jou of voor mij de kunst om te zeggen van of te laten zien van hé, hoe kan dat? Wat kan ik allemaal met die beentjes en wat kan ik allemaal wel. Dat is de enige manier om juist mensen met onwetendheid te kunnen onderwijzen en juist de inclusie ook te krijgen. Dus ga bij jezelf na wie jij bent, wie jij wilt zijn en trek je niet zoveel aan van wat andere mensen van jou zeggen. Geniet van je eigen leven.
Tim Kroesbergen: [Op zijn Engels:] Amen! Ik zou hier echt niets meer aan toe kunnen voegen. Jij wel, Silvia?
Silvia Bos: Nee zeker niet. Dit zegt genoeg denk ik.
Tim Kroesbergen: Precies. Dan zou ik hierbij de podcast willen afsluiten en mensen willen oproepen om ook deze aflevering vooral te delen met vrienden en kennissen. Tot volgende maand waarbij er weer een nieuwe aflevering online komt. Tot ziens.