Schouwen op toegankelijkheid bij prikkelgevoeligheid
Museum Arnhem – tentoonstelling Stormy Weather
Wat is toegankelijkheid bij prikkelgevoeligheid?
Sommige mensen zijn extra gevoelig voor prikkels. Niet iedereen kan evengoed (zintuiglijke) informatie filteren. Dit kan voortkomen uit bijvoorbeeld een psychische kwetsbaarheid, epilepsie of niet aangeboren hersenletsel. Wanneer veel verschillende zintuiglijke informatie (horen, zien, ruiken, voelen, evenwicht, proeven) tegelijk wordt aangeboden, of er op één zintuig heel heftige informatie binnenkomt, kan de informatieverwerking spaak lopen. Dat kan echt voelen als kortsluiting in het hoofd, met lichamelijke (bijv. misselijkheid, hoofdpijn, uitputting) en/of psychische klachten (bijv. paniek, black-out, psychose, boosheid) tot gevolg.
Verder kunnen sommige prikkels zoveel aandacht opeisen, dat het moeilijk is om op andere zaken te focussen.
Toegankelijkheid gaat om ergens kunnen doen waarvoor je er komt/ waarvoor het bedoeld is. Voor mensen die extra gevoelig zijn voor prikkels, is het belangrijk dat er bij de inrichting van de omgeving rekening is gehouden met de hoeveelheid (zintuigelijke) informatie.
Hoe toegankelijk is de tijdelijke tentoonstelling ‘Stormy Weather’ voor mensen die prikkelgevoelig zijn?
Een museum bezoek je om te ontspannen, omdat je iets wilt leren, als gezellig uitstapje, in elk geval voor je plezier. Wij bezochten de tentoonstelling ‘Stormy Weather’ van Museum Arnhem in de tijdelijke presentatieruimte de Kerk. Daarbij hebben we gekeken of ook mensen die extra gevoelig zijn voor prikkels plezier kunnen beleven aan een bezoek aan deze tentoonstelling. Hieronder lees je onze bevindingen.
Verlichting
Een belangrijke bron van visuele prikkels is de verlichting. Het is belangrijk dat de tentoonstelling goed verlicht is, maar bijvoorbeeld te felle lampen kunnen heftige prikkels zijn.
Bij de tentoonstelling werden de kunstwerken door spotjes verlicht. Deze hingen zo hoog, dat je er geen last van hebt en ze wel extra aandacht vestigen op de kunstwerken. Dat is prettig en kan zelfs helpen bij het houden van overzicht.
Verder is de tentoonstelling in een kerkgebouw, met heel hoge ramen. Als het zonnig is, kan het zonlicht op sommige plekken verblindend zijn. Daarom is het belangrijk om bij het plaatsen van de objecten hier rekening mee te houden.
Verder kan straks bij de inrichting van het Museum zelf, gekeken worden naar raambekleding om direct zonlicht te weren. Heel belangrijk is dat er dan geen luxaflex of lamellen gebruikt worden. Het streeppatroon van deze raambekleding kan bij mensen met epilepsie een epileptische aanval oproepen.
Beeldschermen
Beeldschermen vormen een andere belangrijke visuele prikkel. Een deel van de geëxposeerde kunst maakt gebruik van beeldschermen. Er is één kunstwerk dat heel heftige kleuren op een beeldscherm toont. Dit staat gelukkig zo opgesteld, dat je het goed kunt vermijden.
De overige beeldschermen tonen bewegende beelden, met rustige overgangen, zonder flitsende lichten etc. En ook voor deze beeldschermen/ projecties geldt dat je ze goed kunt vermijden, als je het onprettig vindt.
Geluid
De tentoonstelling maakt op een aantal plaatsen gebruik van geluid. In de grote expositieruimte staan beeldschermen, hier hangen koptelefoons bij. Door gebruik te maken van koptelefoons word je niet afgeleid door andere geluiden in de omgeving. En is het geluid dat door een koptelefoon wordt aangeboden, is niet storend als je op andere plaatsen bent. Het lijkt erop dat je het volume van de koptelefoons niet kunt regelen. Daarmee kunnen mensen niet zelf bepalen hoe sterk de geluidsprikkel is, dat is voor een volgende tentoonstelling een verbetertip.
Verder zijn er in naastgelegen kleine ruimten ook beeldpresentaties met geluid. Het volume hiervan was goed, maar uiteraard geldt ook hier dat het prettig is als bezoekers zelf het volume kunnen regelen (met een maximum uiteraard).
Belangrijk punt van aandacht is de akoestiek in de kerk. Er is veel echo en je kunt bijvoorbeeld de voetstappen van andere bezoekers horen. Wij bezochten de tentoonstelling toen het niet druk was, daardoor hadden we weinig last van de akoestiek. Wat ook helpt is dat de rest van de prikkels van de tentoonstelling niet overweldigend zijn. Maar voor een permanente expositieruimte is het belangrijk dat er goede akoestiek, zonder echo is.
Decoratie
Er is in de tentoonstellingsruimte geen andere decoratie. De kerkramen zijn doorzichtig, kleurloos glas-in-lood, aan de muren en pilaren hangen geen schilderijen etc. en de vloer is van natuursteen. Doordat de rest van de ruimte zo rustig is ingericht, kun je de geëxposeerde kunst goed bekijken.
Overzicht
De tentoonstelling is klein en ruim opgezet. Daardoor kun je de kunstwerken zowel van dichtbij als veraf bekijken. Je kunt zelf je route bepalen en ervoor kiezen om afstand tot andere bezoekers te bewaren.
Wat opviel is dat er in het informatieboekje over de tentoonstelling wel nummers stonden, maar die ontbraken bij een deel van de kunstwerken. Daardoor was het soms puzzelen met de plattegrond welke tekst bij welk kunstwerk hoorde. Dit zou verbeterd kunnen worden door bij elk kunstwerk het behorende nummer te vermelden.
Informatie
Mensen die van zichzelf weten dat ze gevoelig zijn voor prikkels, houden daar in hun dagelijks handelen rekening mee. Om op die manier te voorkomen dat ze overprikkeld raken. Daarom is het prettig om voorafgaand aan een museumbezoek informatie te kunnen vinden. Nu staat er op de website niets genoemd. Mooi zou zijn als er informatie zou komen over welke momenten rustig en welke juist druk zijn. Zeker als er speciale rondleidingen zijn, bijvoorbeeld voor schoolklassen etc. Verder zou genoemd kunnen worden dat de tentoonstelling in de kerk is, waar het erg galmt. Als je heel gevoelig bent voor geluidsprikkels kun je dan een koptelefoon of oordopjes meenemen, om jezelf tegen die prikkel te beschermen.
Conclusie
De tentoonstelling ‘Stormy Weather’ is geschikt als uitstapje voor mensen die prikkelgevoelig zijn. Er zijn een aantal verbeterpunten, die zeker voor het nieuwe museum belangrijk zijn om mee te nemen. En zorg vooral dat mensen informatie kunnen vinden, zodat ze zich voor kunnen bereiden en zich welkom voelen.
Ondertiteling aanwezig (symbool onder op video)